Bombaj 2

Ekonomia

W Bombaju mieszczą się siedziby wielu instytucji finansowych o znaczeniu krajowym, m.in. Bombay Stock Exchange, Reserve Bank of  India czy National Stock Exchange. Ponadto znajduje się tu mennica i siedziby licznych firm (m.in. Tata Group, Godrej czy Reliance). Większość z nich mieści się w południowej części miasta, przy Dalal Street, którą nazywa się indyjską Wall Street.
Tradycyjnymi gałęziami przemysłu były tekstylny i spożywczy. Duże dochody przynosił także port morski. Obecnie rozwijają się te gałęzie, w których potrzeba coraz więcej wykwalifikowanych pracowników. Są to takie gałęzie jak techniczny, szlifierniczy i informatyczny. W Bombaju jest wielu wykwalifikowanych specjalistów z różnych dziedzin. Przeważają jednak pracownicy niewykwalifikowani i półwykwalifikowani, którzy pracują jako domokrążcy, mechanicy itp. Wiele osób znajduje także zatrudnienie w obsłudze portu.
W Bombaju dobrze rozwinięty jest przemysł rozrywkowy. Mieszczą się tu największe indyjskie stacje radiowe, telewizyjne oraz wydawnictwa. Rozwija się tu także prostytucja. Bombaj jest największym ośrodkiem kinematografii indyjskiej. Mieszczą się tu liczne studia filmowe i kina.

Transport

Większość mieszkańców Bombaju polega na publicznym systemie transportu. W mieście jest bardzo mało przestrzeni parkingowych, a drogi są wąskie i panuje na nich duży tłok. To nie sprzyja rozwojowi komunikacji prywatnej. Głównym systemem publicznego transportu są koleje miejskie. Zachodnie linie obejmują zachodnią część miasta, środkowe środkową i północno-wschodnią. Wschodnie linie natomiast obejmują port i Nowy Bombaj. Rozwinięta jest także komunikacja promowa (kursują one głównie między licznymi zatoczkami w północnej części miasta).
Sieć publicznych autobusów łączy miasto Bombaj z dystryktami przedmiejskimi (Thane, Nowy Bombaj). Autobusy często są bardzo zatłoczone. Są one jednak tańsze niż pociągi.
Taksówki bardzo łatwo odróżnić od innych samochodów – tylko one są pomalowane na czarno i żółto. Ostatnio nałożono podatki na taksówkarzy, a także ustalono maksymalną liczbę osób w samochodzie (4), co w dużej mierze przyczyniło się do wzrostu bezpieczeństwa na tutejszych drogach. Popularnym środkiem transportu są autoriksze. Kursują one jednak tylko w strefie przedmieść. Maksymalna liczba pasażerów zabieranych przez autoriksze to 3.
Głównym środkiem komunikacji w podmiejskich częściach Bombaju są autoriksze
Bombaj obsługiwany jest przez międzynarodowy port lotniczy Chhatrapati Shivaji, którego terminale zlokalizowane są na przedmieściach Santacruz i Sahar. W pobliżu znajduje się również port lotniczy Juhu, który był pierwszym lotniskiem cywilnym w Indiach.
Bombaj jest ważnym węzłem komunikacji kolejowej. Od miasta rozchodzą się linie kolejowe we wszystkie strony Indii. Ponadto znajduje się tu siedziba dyrekcji kolei indyjskich. Głównym dworcem kolejowym jest Chhatrapati Shivaji Terminus (dawniej Dworzec Wiktorii).
Dzięki naturalnemu portowi Bombaj jest jednym z najważniejszych portów handlowych Indii. Tu także znajduje się baza Indyjskiej Marynarki Wojennej.

Demografia

Obszar metropolitalny Bombaju zamieszkuje około 19,7 mln osób (2006). Taka liczba ludności na bardzo małej powierzchni (4 355 km²) daje około 4 500 osób na km². Na 100 mężczyzn przypada zaledwie 81,1 kobiety. Wynika to z faktu, że wielu mężczyzn, emigrujących do miasta z regionów wiejskich, pozostawia żony i dzieci w rodzinnej wsi.
Analfabetyzm jest niższy niż średni w Indiach – 23%. Jest on jednak nierównomiernie rozłożony wobec płci: 18% dorosłych mężczyzn nie umie czytać i pisać, a ten sam wskaźnik u kobiet wynosi 28,4%. Wyznawcy hinduizmu stanowią 68% mieszkańców, muzułmanie 17%, chrześcijanie i buddyści po 4%. Ponadto żyją tu spore grupy parsów, dźinistów, sikhów i żydów. Duża grupa mieszkańców to ateiści.
W Bombaju mieszają się religie z całego regionu Azji Południowej. Na zdjęciu najstarszy i największy meczet w mieście – Dźama Masdźid
Przestępczość w Bombaju ciągle spada. W 2001 odnotowano 30 991 przestępstw, a w 2004 27 577. Oznacza to spadek o 11%. Największym więzieniem w mieście jest Arthur Road Jail.
W mieście mieszają się imigranci z całego regionu Azji Południowej. Powoduje to, że na ulicach słychać wielojęzyczny gwar. Większość ludności posługuje się językiem hindi albo lokalnym dialektem bambaiya hindi. Ponadto popularne języki to marathi i Indian English (indyjska odmiana angielskiego). Marathi jest językiem urzędowym stanu Maharasztra. Natomiast językiem angielskim posługują się głównie biznesmeni i pracownicy biurowi. Innymi językami używanymi w Bombaju są gudźarati, bengalski, tamilski, urdu, malajalam, telugu, pańdźabi (pendżabski), konkani, nepalski i kannada.

Ludie i kultura

Mieszkańców Bombaju nazywa się Mumbaikar lub Bombayite.
W mieście odbywają liczne, hucznie obchodzone, festiwale, festyny i święta różnych religii.
Bombaj ma 2 własne sieci barów szybkiej obsługi (tzw. fast-foodów): vada pavs i bhelpuri. Popularna jest południowoindyjska i chińska kuchnia. W Bombaju można dobrze zjeść, posłuchać ludowej muzyki, obejrzeć hinduski film i przeczytać hinduską książkę. W 2004 roku Bombaj został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Miasto jest miejscem narodzin hinduskiej kinematografii. Pierwszy film powstał tu już w 1896. W Bombaju znajduje się też największa w Azji liczba kin, oraz największa kopuła IMAX. Z tych powodów miasto zawdzięcza swój przydomek Bollywood. Mieszczą się tu także 2 galerie sztuki: Jehangir i Narodowa Galeria Sztuki Współczesnej (National Gallery of Modern Art) oraz liczne muzea (m.in. Muzeum Księcia Walii). Zbudowane w 1833 Asiatic Society of Bombay to najstarsza biblioteka publiczna w mieście.
Miasto ma 6 miast siostrzanych. Są to: Londyn, Los Angeles, Jokohama, Berlin, Sankt-Petersburg i Stuttgart.

Agra

 

Agra– miasto w Indiach w stanie Uttar Pradesh nad Jamuną.

Populacja miasta w 2001 roku wynosiła 1 259 979 mieszkańców.

W mieście rozwinięty jest przemysł obuwniczy i włókienniczy oraz rzemiosło. Ośrodek turystyczny. Agra jest ważnym węzłem komunikacyjnym, znajduje się tam również uniwersytet.

W mieście znajduje się również najstarszy w Indiach angielski zabytek - nagrobek Johna Mildenhalla z 1614.

Historia

Agra została założona na przełomie V i VI wieku. W 1501 Sikandar Lodi - władca sułtanatu delhijskiego – przeznaczył Agrę na nową stolicę swojego państwa. Gdy w 1526 w bitwie pod Panipatem wojska sułtanatu delhijskiego zostały rozgromione przez najeźdźców z Azji Środkowej, ich władca - Babur - założyciel muzułmańskiej dynastii Wielkich Mogołów, ustanowił w Agrze stolicę swego państwa, utworzonego na podbitych terenach północnych Indii. Najwybitniejszy władca dynastii Wielkich Mogołów - Akbar, rządzący w latach 1556-1605, rozpoczął w 1565 budowę fortu i uczynił go siedzibą władzy, a Agrę - najważniejszym miastem rosnącego w siłę imperium. Tu ogniskowało się życie polityczne, gospodarcze i kulturalne państwa Wielkich Mogołów. Wznoszono liczne reprezentacyjne budowle: pałace, meczety i mauzolea.

Liczbę ludności miasta, przemianowanego dla uczczenia władcy na Akbarabad, szacowano na początku XVII w. na 750 tys. Była to więc jedna z największych metropolii ówczesnego świata. Z fortem sąsiadowała dzielnica rzemiosł i bazarów Kinari Bazaae, dokąd sprowadzano towary także z Persji i Chin. Oprócz meczetów funkcjonowały świątynie hinduskie, buddyjskie, wyznawców dźinizmu, zoroastrian, a także prowadzony przez Jezuitów kościół katolicki.

Dzieło Akbara kontynuowali Dżahangir i Szahdżahan. Po przeniesieniu w 1658 stolicy do Delhi przez Aurangzeba Agra zaczęła tracić znaczenie polityczne, pozostając jednak ważnym ośrodkiem kulturalnym i gospodarczym. W 1803 Agra została zdobyta przez Brytyjczyków z Kompanii Wschodnioindyjskiej. W latach 1833-68 została stolicą prowincji północno-zachodnich. Kilka lat po powstaniu sipajów (1857) utraciła tą funkcję na rzecz Allahabadu. Pozostała jednak miastem garnizonowym. Na południe od niego Brytyjczycy wybudowali centrum administracyjno-handlowe Sadar Bazaar.

 Geografia i klimat

Agra znajduje się w stanie Uttar Pradesh. Miasto położone jest na południowym brzegu Jamuny, w miejscu przecięcia się historycznych szlaków handlowych, z których pierwszy prowadzi z Delhi wzdłuż Jamuny i Gangesu do Benares, a następnie do Bengalu, a drugi łączy Dekan na południu z przedpolem Himalajów i Kaszmirem. Od południa ogranicza je kanał przekopany wzdłuż Jamuny. Miasto leży w południowo-zachodniej części Niziny Hindustańskiej, na terenie płaskiej równiny aluwialnej, urozmaiconej niewielkimi pagórkami. Miasto ma klimat zwrotnikowy pośredni, monsunowy. Na okres zimy i wiosny przypada pora sucha, natomiast monsun letni przynosi opady, szczególnie intensywne w okresie od lipca do września (70-90% sumy rocznej opadów). Najwyższe średnie temperatury dobowe dochodzące do 30 °C przypadają na schyłek pory suchej (od maja do początku czerwca).

Agra współcześnie

 Dzisiejsza Agra jest znaczącym ośrodkiem przemysłu, w szczególności obuwniczego i skórzanego, a poza tym: chemicznego, maszyn rolniczych, włókienniczego i papierniczego. Szeroko znane są wyroby tradycyjnego rzemiosła: biżuteria, brokaty i różne pamiątki. Agra to ważny węzeł komunikacji drogowej, kolejowej i lotniczej oraz jedno z największych w Indiach centrów turystycznych. Funkcjonuje tu uniwersytet, założony w 1927 oraz 6 innych szkół wyższych.

Indie Brytyjskie - potoczna nazwa Indii w czasie, gdy pozostawały one pod władzą Brytyjczyków, tj. w latach 1858 - 1947.

Brytyjski wkład w rozwój cywilizacyjno-gospodarcze

Po przejęciu władzy na Półwyspie Indyjskim bezpośrednio przez parlament brytyjski, rząd brytyjskiego gubernatora-wicekróla zmuszony był do realizacji szerokich reform gospodarczych. Wydano szereg ustaw w zakresie socjalnych warunków pracy, m.in. wprowadzono w zakładach pracy jeden dzień w tygodniu wolny od pracy i zakaz zatrudniania dzieci poniżej dziewięciu lat. W odpowiedzi na liczne rozruchy w miastach i bunty chłopskie, wydane zostały ustawy ograniczające lichwę i możliwość usuwania chłopów z ziemi. Zrezygnowano też z zamiarów chrystianizacji miejscowej ludności.

Przeprowadzone zostały znaczące reformy w oświacie i nauce. Rozbudowano szkolnictwo, utworzono sieć gimnazjów z angielskim językiem nauczania, uniwersytety w Kalkucie, Madrasie i Bombaju, zakładano instytucje badawcze (Botanical Survey of India). Równocześnie w Indiach rozpoczęły się przemiany struktur gospodarki feudalnej i manufakturowej na nowocześniejsze struktury gospodarki kapitalistycznej. Przystąpiono do budowy linii kolejowych i rozbudowy sieci drogowej na całym subkontynencie.

Miarą nowej polityki było utworzenie w 1885 r. Indyjskiego Kongresu Narodowego, ogólnokrajowej partii, głoszącej pokojowe przejęcie władzy, zaś w 1906 r. Wszechindyjskiej Ligi Muzułmańskiej, o podobnym programie działania. W tym też okresie wprowadzone zostały reformy konstytucyjne, znacznie rozszerzające udział lokalnych elit hinduskich w rządzeniu krajem. Równocześnie w pierwszych latach XX stulecia nastąpiło pełne scalanie wszystkich terytoriów Półwyspu Indyjskiego w jedno Cesarstwo Indyjskie.

Szereg pomniejszych księstw i krajów dobrowolnie oddawało się pod protektorat Brytyjczyków, niektóre z księstw były przez nich przejmowane, gdy lokalny maharadża nie miał naturalnego spadkobiercy, lub w drodze wykupu. W 1911 r. stolicą państwa ustanowiono Delhi, historyczną stolicę Wielkich Mogołów, i przyjęto język angielski jako urzędowy. W 1938 Cesarstwo posiadało 1005 miast, których ludność łącznie przekraczała 10 mln mieszkańców (w tym: 3 miasta >0,5 mln osób i 35 miast w przedziale 0,1÷0,5 mln osób).

Brytyjscy cesarze Indii (1877-1947)

Dynastia hanowerska

• 1877-1901 Wiktoria Hanowerska

Dynastia Wettynów – linia Sachsen-Coburg-Gotha

• 1901-1910 Edward VII Koburg

Dynastia Wettynów – linia Windsorów

• 1910-1936 Jerzy V Windsor
• 1936 Edward VIII Windsor, abdykował, zmarł 1972
• 1936-1948 Jerzy VI Windsor

Najazd Ariów

Ta wysoko rozwinięta cywilizacja została jednak w XIX wieku p.n.e. naruszona przez plemiona Ariów, które podczas dwustu lat wojen podbiły całe państwo, głównie dzięki dobremu uzbrojeniu i wyćwiczonej sztuce walki. Na zdobytych terenach nie utworzyli tak jak ich poprzednicy jednego, dobrze zorganizowanego państwa, ale system państw-miast. Ponieważ znacznie różnili się od tubylców, głównie kolorem skóry (Ariowie posiadali biały kolor skóry w przeciwieństwie do śniadych tubylców), wprowadzili podział stanowy, zwany w Indiach warnami. Początkowo warna znaczyła kolor, barwę. Później jej znaczenie jednak się zmieniło i oznaczała stan (kastę).
KASTA 1 [bramini] - kapłani, mędrcy, nauczyciele
KASTA 2 [kszatrijowie] - władcy, wojownicy, urzędnicy
KASTA 3 [wajśjowie] - chłopi, kupcy
KASTA 4 [sudrowie] - rzemieślnicy
Resztę społeczeństwa nieobjętego kastami, czyli ludność niearyjska, tworzyli parnasi. Przynależność do stanu gwarantowało urodzenie, w jednej kaście pozostawało się do końca życia. Nie uwzględniano awansów. Chociaż konstytucja uchwalona w Indiach znosiła podział stanowy, to jednak po dziś dzień funkcjonuje on w codziennym życiu. Ariowie mieli kult własnych wojowniczych bóstw: Rudra (bóg miotający piorunami) i Agni (bóg ognia). Obok kultu agresywnych męskich bóstw, czczona także była Wielka Bogini - twórczyni i niszczycielka życia. Z czasem Arianie przejęli wierzenia tubylczej ludności - religię wedyjską.

Rozwój budownictwa sakralnego w starożytnych Indiach

Około III tysiąclecia p.n.e. w dolinie Indus rozwijała się przedaryjska cywilizacja miejska, jej głównymi ośrodkami były: Mohendżo Doro i Hirappa. W dolinie rzeki Indus tworzono podstawy cywilizacyjne Indii uprawiano ziemię, znano pismo, powstawały pierwsze formy wierzeń religijnych, a co za tym idzie rozwijało się budownictwo sakralne. Około II tysiąclecia p.n.e. na obszary Indii napłynęli Ariowie, narzucili tamtejszym swoją kulturę, zwyczaje i wierzenia. W starożytnych Indiach rozwinęły się cztery formy religijne tj.:

• wedyzm - od 2500 roku p.n.e.,
• braminizm - wykształcił się w II tysiącleciu p .n.e.,
• hinduizm - ukształtował się około IV tysiąclecia p.n.e.,
• buddyzm - powstał około VI wieku p.n.e.

Od VI wieku p.n.e. istniały na terenie kontynentu indyjskiego państwa - królestwa

np.: Kosala, Magadha, Awanti, Gandhara, Watsa, Kuru oraz inne niezależne plemiona. Władcą, który zjednoczył wszystkie organizmy w jedno państwo był Candragupta z dynastii Maurjów. Kolejnym władcą tej dynastii był króla Asoki. Doprowadził on do powiększenia wpływów nowego państwa i jego rozwoju terytorialnego. W okresie rządów Asoki doszło do szybkiego rozkwitem budownictwa związanego z religją.

Rozwój sztuki sakralnej w Indiach wiązał się przede wszystkim z buddyzmem, który od V wieku p.n.e. rozwijał się na bazie sztuki hinduiztycznej.

Najstarsze znane dziś zabytki sakralne w Indiach łączące się z buddyzmem, to skalne świątynie wykute w zboczach górskich, zwane czajtja z okazałymi fasadami i salami wspartymi na masywnych filarach ,przykładem tego typu budowli jest Adżanta, pochodząca z VI-VII wieku p.n.e., a także świątynia Bhadża, Karli oraz Kondane. Mieszkańcy Indii wykuwali również w skale klasztory np.: Naszik – posiada 150 grot, Kanheri w okolicach Bombaju – wykuto 109 grot.

Innym charakterystycznym obiektem sakralnym były tzw. stupy (monumentalne grobowce), są to wysmukłe kopce z ziemi obłożone kamieniem, wzniesione na terasie, zakończone parasolowatą przybudówką i czterema bogato zdobionymi bramami zwanymi (toranami), symbolizującymi cztery strony świata. W czaszy kurhanu, zbudowanej z ziemi, cegieł i kamieni budowano komory dla spalonych cząstek ciała Buddy, będące przedmiotami kultu, podobnie jak relikwie święte w chrześcijaństwie. Jako odrębne budowle stupy występują w : Sańczi na terenie środkowych Indiach (stan Madhja Pradesz). Jest to największa tego typu budowla, pochodząca z II wieku p.n.e. oraz Amarawati, jako całkowicie oddzielne świątynie w Karli i Adżanta.

Trzecim rodzajem budownictwa sakralnego w Indiach są wykute w skale schronienie dla buddyjskich mnichów, zwane wihara (dosłownie oznacza „schronienie”, „azyl”). Budowano je blisko ludzi, najczęściej w parkach, tak aby mnisi mieli kontakt z innymi i mogli prosić o jałmużnę, ale jednocześnie aby mieli możliwość spokojnej medytacji. Przykładem usytuowania wihary może być Park Gazeli w Varanasi, inne przykłady budowli zakonnych to: klasztor buddyjski w Takśili lub klasztor typu guha – Ellura.

Oprócz wspomnianych form architektonicznych w Indiach budowano również świątynie wolno stojące. Często do tradycyjnej stupy dobudowywano cztery przyległe nisze – kaplice.

Przykładem tego rodzaju budowli może być zbudowana w VI wieku świątynia Mahabodhi w Bodh-Ga, w niej prawdopodobnie znajduje się tron, na którym Budda miał doznać oświecenia. Innym przykładem sakralnej twórczości mieszkańców Indii są freski ze skalnego wąwozu Adżanty. Artysta komponując to dzieło przestrzegał tzw. „ sześciu reguł” tzn.: odpowiedniość przedstawień, właściwa budowa i proporcje każdej postaci, umiejętność sugerowania działań i uczuć, wdzięk, podobieństwo i wreszcie właściwe operowanie pędzlem i kolorem.

Na terenie środkowych Indii bardzo popularny był rodzaj świątyni zwany nagara, był to rodzaj świątyni – sanktuarium, składającego się z oddzielnych wież (sikhara) oraz dobudowanej obszernej sali kolumnowej, zwanej mandapa, która poprzedzał również duży przedsionek.

Od początku budownictwu sakralnemu w Indiach towarzyszyły dekoracyjne rzeźby oraz płaskorzeźby na ścianach, filarach, stupach. Od II wieku pojawiła się rzeźba figuralna, w niektórych świątyniach buddyjskich znajdowały się też malowidła ścienne np.: Adżanta i Elura.

Budownictwo sakralne najprężniej rozwijało się za czasów panowania dynastii Guptów (320-550). Wówczas ukształtowały się różnorodne formy świątyń hinduistycznych, bogato zdobione rzeźbą ornamentalną i figuralną, a także świątynie wieżowe. Powstające wówczas rzeźby i religijne wyobrażenia Mahajany stanowią najdoskonalsze dzieła artystycznie. W tym czasie wypracowano ostateczny obraz Buddy, jego wizerunek przedstawiał postać łagodną, wysmukłą, otoczoną kolistym nimbem, najczęściej siedzącą. Otaczanie Buddy aureolą oznaczało tak jak w chrześcijaństwie świętość jego osoby. Największy na świecie posąg Buddy znajduje się w chińskiej miejscowości Leshan (prowincja Sihuan) pochodząca z VIII wieku rzeźba została wykuta w skale i przedstawia siedzącego Buddę. Wysokość rzeźby to siedemdziesiąt dwa metry, szerokość wynosi dwadzieścia osiem metrów. Ludność mieszkająca w Leshan wierzy, że Budda chroni ich od powodzi. Bardzo często spotyka się do dziś wizerunki medytującego Buddy, np. wizerunek pochodzący z II lub III wieku naszej ery z regionu Gandary (północno - zachodni Pakistan), cechą tej charakterystycznej rzeźby jest kolisty znak na twarzy Buddy, pomiędzy brwiami, otaczająca głowę aureola oraz charakterystyczny sposób siedzenia ze skrzyżowanymi nogami.

W okresie najsilniejszego rozwoju sztuki sakralnej w Indiach rzeźbiono także posągi bodhisattwów – niebiańskich poprzedników Buddy.

Bombaj zdjęcia

 

Bombaj

Bombaj  – stare nazwy wciąż w powszechnym użyciu) – stolica indyjskiego stanu Maharasztra, położona na wyspie Salsette, na Morzu Arabskim.

Według najnowszych danych w mieście tym mieszka 17 mln mieszkańców i jest 6. co do liczby mieszkańców metropolią na świecie. Wraz z miastami satelitarnymi tworzy wielką konurbację miejską. Dzięki naturalnemu portowi jest to także największy port zachodnich Indii.

Jest to także wielki ośrodek finansowy. Siedziby tu mają liczne banki (m.in. Reserve Bank of India), giełda (Bombay Stock Exchange) oraz liczne indyjskie firmy i korporacje. Dzięki temu, że poziom życia jest tu wyższy niż innych częściach kraju, przyciąga on imigrantów z całych Indii oraz całej Azji Południowej. Przez taki układ rzeczy mieszają się tu najróżniejsze kultury, religie i tradycje. Bombaj jest uznawany za stolicę kinematografii indyjskiej. Tutejsze wytwórnie produkują rocznie najwięcej filmów na świecie.

Indyjska nazwa pochodzi od miejscowej hinduskiej bogini Mumba. W XVI w. Portugalczycy nazwali to miasto Bom Bahia co znaczy Dobra Zatoka. Brytyjczycy podczas swojej kolonizacji Indii zmienili nazwę miasta na Bombay. Oficjalna zmiana nazwy w języku hindi i angielskim nastąpiła w 1995, lecz według zaleceń Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych nazwa Bombaj nadal jest oficjalnie obowiązującą nazwą używaną w języku polskim.

Historia 

Obszar Bombaju był już prawdopodobnie zasiedlony w epoce kamienia. Od III w. p.n.e. należał on do rządzonego przez buddystów Imperium Maurjów. Od 1343 był w posiadaniu państwa Gujarat. Najstarsze budowle w mieście – słoniowe jaskinie, czy kompleks świątyń Walkeśwary, pochodzą właśnie z tamtego okresu.

W 1534 roku miasto zajęli Portugalczycy. W 1661 królowa Katarzyna Bragança przekazała miasto angielskiemu królowi Karolowi II. W 1668 zostało ono wydzierżawione Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej za cenę 10 funtów rocznie. Miasto zaczęło się szybko rozwijać jako port. Ludność wzrosła z 10 000 w 1661 do 60 000 w 1675. W 1687 siedziba Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej została przeniesiona z miasta Surat do Bombaju.

W 1817 powstał plan połączenia kilku wysp przybrzeżnych z lądem, dzięki czemu uzyskanoby większą powierzchnię miasta. Projektem pokierował inżynier Hornby Vellard. Prace ukończono w 1845 i otrzymano powierzchnię 435 km². W 1853 Bombaj połączono linia kolejową z miastem Thana. W czasie wojny secesyjnej miasto stało się głównym centrum handlu bawełną na świecie. Przyczyniło się to do wielkiego boomu gospodarczego Bombaju. Kiedy ukończono Kanał Sueski (1869) miasto stało się największym portem na Morzu Arabskim.

Były to lata wielkiego rozwoju Bombaju. Już w 1906 w mieście mieszkało milion osób i było (po Kalkucie) 2 największym miastem Indii pod względem ludności. W późniejszym czasie stało się ono centrum indyjskiej walki o niepodległość. W 1942 Mahatma Gandhi wezwał do manifestacji antybrytyjskich. Rząd w tym samym roku wystąpił przeciwko Brytyjczykom z hasłem Opuśćcie Indie (Quit India). Od 1960 stał się stolicą stanu Maharasztra.

Od 1970 w Bombaju znów nastąpił boom ludnościowy. Miasto przyciągało imigrantów z całych Indii. W 1986 Bombaj miał podobną ludność co Kalkuta. W 1992 miały miejsce zamieszki skierowane przeciwko ludności muzułmańskiej, które spowodowały liczne ofiary śmiertelne. Kilka miesięcy później, 12 marca, w licznych zamachach bombowych przeprowadzonych jednego dnia zginęło 300 osób (zamieszki w Bombaju).

W 1995 zmieniono angielską nazwę Bombay na Mumbai. Zgodnie z ustaleniami Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych dotychczasowa nazwa miasta Bombaj pozostaje w użyciu w Polsce jako polski egzonim. Na Zachodzie odstąpiono już od dawnego nazewnictwa.

W 2005 miasto zostało poważnie podtopione na skutek bardzo obfitych deszczów monsunowych.

11 lipca 2006 roku terroryści zaatakowali bombajską kolej. W ciągu niespełna kwadransa w różnych pociągach na trasie zachodniej eksplodowało siedem bomb. Zginęło ponad 200 osób, a około 800 zostało rannych. 26 listopada 2008 w mieście miała miejsce seria zamachów terrorystycznych, w których zginęło co najmniej 195 osób, a 295 zostało rannych.

Geografia 

Miasto umieszczone jest na wyspie Salsette, przy ujściu rzeki Ulhas. Średnia wysokość miasta wynosi od 10 do 15 m n.p.m. Północna część metropolii jest natomiast pagórkowata, z najwyższym szczytem miasta sięgającym 450 m n.p.m. Całkowita powierzchnia Bombaju wynosi 438 km².

Na terenie miasta znajdują się 3 jeziora: Tulsi, Vihar i Powai. Pierwsze dwa należą do Parku Narodowego Borivali i są głównymi źródłami wody słodkiej dla miasta. Linia brzegowa jest urozmaicona licznymi zatoczkami i lagunami. Wschodnią część wybrzeża morskiego zajmują zarośla mangrowe, bogate w faunę i florę.

W mieście ziemia składa się przeważnie z piasku (bliskość morza). Natomiast na przedmieściach ziemia jest żyzna (gleby aluwialne). Osady te pochodzą głównie z wyżyny Dekan. Bombaj leży w strefie aktywnej sejsmicznie. Mogą się tu zdarzyć trzęsienia ziemi o sile do 6,5 stopnia w skali Richtera.

Bombaj dzieli się na dwie główne dzielnice: miasto (City) i suburbia.

Współrzędne geograficzne:18°50'N 72°50'E

 

Klimat

Bombaj leży w pasie klimatów tropikalnych, więc występują tu tylko 2 pory roku: sucha i wilgotna. Pora wilgotna trwa od marca do października. Charakteryzuje ją duża wilgotność i temperatury przekraczające 30 °C. Pora monsunowa trwa od czerwca do września i średnie opady w tym czasie wynoszą 2 200 mm. Rekord ilości opadów zanotowano w 1954 roku (3 451,6 mm).

Pora sucha trwa od listopada do lutego. Charakteryzuje się małą wilgotnością powietrza oraz niskimi temperaturami. Za największe chłody w styczniu i lutym odpowiada zimny wiatr z północy. Roczna temperatura w porze wilgotnej wynosi 38 °C, a w porze suchej spada do 11 °C. Najwyższe i najniższe temperatury średnie zanotowano w 1962 roku: 43 °C i 7,4 °C.

Zdjęcia Kalkuta

 

Kalkuta

Kalkuta  - stare nazwy wciąż w powszechnym użyciu) – miasto w północno-wschodnich Indiach, w delcie Gangesu. 4 638 350 mieszkańców (2006); region metropolitalny 15,6 mln mieszkańców (2006). Stolica stanu Bengal Zachodni, wielki węzeł komunikacyjny i port morsko-rzeczny, wielki ośrodek przemysłowy, handlowy, naukowy i kulturalny w regionie. Liczne zabytki architektury pałacowej i świątynie hinduskie, a w leżącym w obrębie metropolii Howrah znajduje się najstarszy w Indiach ogród botaniczny. Czwarte co do wielkości miasto kraju.

Historia miasta

Kalkuta została założona w 24 sierpnia 1690, kiedy Brytyjska Kompania Wschodnio-indyjska weszła w posiadanie trzech wiosek, w tym Kalikaty, od której nazwy wywodziła się pierwotna nazwa. W 1698 ukończono budowę fortu Williams. W 1756, w czasie wojny siedmioletniej miał miejsce incydent w Czarnej Jamie. Wobec zignorowania żądania miejscowego władcy, który nie chciał rozbudowy fortu, wtrącono ponad 140 brytyjskich żołnierzy i cywilów do lochu o powierzchni 20 metrów kwadratowych. Następnego ranka dożyło tylko 23 więźniów.

W 1772 Kalkuta została stolicą Indii Brytyjskich. Była nią aż do 1912, kiedy miasto utraciło stołeczność na rzecz New Delhi. W tym czasie osuszono okoliczne bagna i rozbudowano miasto.

W czasie II wojny światowej miasto zostało dwukrotnie zbombardowane przez Japończyków. W 1943 z powodu przekazywania żywności wojskom alianckim doszło do niedoborów wapnia. Spowodowała to głód, w wyniku którego zmarło ponad 5 mln ludzi. W 1946 doszło do zamieszek w wyniku których śmierć poniosło 2 tys. ludzi. Po podziale Indii Brytyjskich doszło do masowej migracji: Hindusi uciekali z ówczesnego Pakistanu Wschodniego (obecnego Bangladeszu) do Indii, natomiast muzułmanie migrowali w przeciwną stronę.

W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych strajki, przerwy w dostawach energii elektrycznej i działalność maoistowskich bojowników spowodowały stagnację ekonomiczną miasta. W połowie lat dziewięćdziesiątych nastąpiła powolna poprawa sytuacji gospodarczej po wprowadzeniu przez rząd Indii reform gospodarczych. Od początku XXI wieku, dzięki sektorowi IT, gospodarka szybko się rozwija.

W 2001 zmieniono angielską nazwę Kalkuta na Kolkata. Zgodnie z ustaleniami Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych dotychczasowa angielska nazwa miasta Kalkuta pozostaje w użyciu w Polsce jako polski egzonim.

Szkolnictwo wyższe 

• Uniwersytet Kalkuty (1857)
• Uniwersytet Jadavpur (1905)
• Bengalski Uniwersytet Techniczno-Naukowy (1856) 

Miasta aglomeracji

Bhatpara

Stan

Bengal Zachodni (hindi पश्चिम बंगाल, trb.: Paśćim Bangal, trl.: Paścim Baṁgāl; bengalski পশ্চিম বঙ্গ; ang. West Bengal) – jeden ze stanów Indii, położony w jej północno-wschodniej części. Stolicą stanu, a zarazem największym miastem jest Kalkuta. Stan powstał w 1947 roku w wyniku podziału Bengalu na część wschodnią, która przypadła Pakistanowi (obecny Bangladesz) i część zachodnią, która pozostała przy Indiach.

Stan

Asam (hindi असम, trb.: Asam, trl.: Asam; ang. Assam) – stan w północno-wschodnich Indiach ze stolicą w Dispur. Leży u stóp Himalajów i sąsiaduje ze stanami: Arunachal Pradesh, Nagaland, Manipur, Mizoram, Tripura i Meghalaya oraz z Bhutanem i Bangladeszem.

Stan

Arunachal Pradesh (hindi अरुणाचल प्रदेश, trb.: Arunaćal Pradeś, trl.: Aruṇācal Pradeś; ang. Arunachal Pradesh) – region administrowany przez Indie (w ich północno-wschodniej części) jako stan. Graniczy ze stanami Asam i Nagaland na południowym wschodzie. Na wschodzie graniczy z Birmą, na zachodzie z Bhutanem, a na północy z Chinami. W stanie Arunachal Pradesh odkryto język koro.

Obszar ten jest terytorium spornym między Chinami a Indiami.

Stany

Andhra Pradesh (hindi आंध्र प्रदेश, trb.: Andhra Pradeś, trl.: Āṁdhra Pradeś; telugu ఆంధ్ర ప్రదేశ్; urdu آندھرا پردیش; ang. Andhra Pradesh) - to stan w południowo-wschodnich Indiach. Leży pomiędzy 12°41' i 22°N równoleżnikiem i 77° oraz 84°40'E południkiem. Sąsiaduje ze stanami: Maharashtra, Chhattisgarh i Orisa na północy, Tamil Nadu na południu i Karnataka na zachodzie. Jego wschodnią granicę stanowi Zatoka Bengalska.

Jest to piąty co do wielkości stan w Indiach oraz najgęściej zaludniony stan na południu. Przez jego obszar przebiegają rzeki Godawari, Citravathi i Krishna. Jego stolicą jest Hyderabad, drugim co do wielkości miastem jest Visakhapatnam.

Podział Indii

Indie są parlamentarną republiką związkową dzielącą się na 28 stanów i 7 terytoriów (6 terytoriów związkowych i jedno narodowe terytorium stołeczne). Stany i terytoria dzielą się następnie na dystrykty, których jest obecnie 585.

Stany posiadają własne organy ustawodawcze i wykonawcze. Na czele władz stanowych stoi gubernator, który jest mianowany przez prezydenta Indii na pięcioletnią kadencję. Gubernator mianuje stanowy rząd z premierem na czele, spośród partii, która wygrała wybory. Stany posiadają 1- lub 2-izbowe parlamenty. Izba niższa stanowego parlamentu zwana jest vidhan sabha i, według indyjskiego prawa, może składać się od 60 do 500 posłów. Wybierana jest ona w wyborach powszechnych na 5 lat. Izba wyższa parlamentu zwana jest vidhan parishad i wybierana jest na sześcioletnie kadencje, z tym, że co 2 lata wymieniana jest trzecia część składu izby. Parlamentom stanowym podlegają wszelkie sprawy z wyjątkiem polityki zagranicznej, obrony, handlu zagranicznego i obywatelstwa (zastrzeżone dla parlamentu związkowego Indii).

Terytoriami związkowymi oraz narodowym terytorium stołecznym zarządzają przedstawiciele rządu Indii – komisarze lub administratorzy. Niektóre z terytoriów posiadają własne parlamenty i rządy, lecz mają one znacznie ograniczone uprawnienia, mniejsze terytoria nie posiadają tych organów władzy. W terytoriach obowiązują prawa związkowe.

W poszczególnych stanach i terytoriach poza ogólnoindyjskimi językami oficjalnymi, czyli hindi i angielskim, mogą obowiązywać dodatkowe języki oficjalne.

Stany Indii (ang. state, hindi प्रांत – pramt) są znacznie zróżnicowane. Największe z nich pod względem liczby ludności są największymi jednostkami administracyjnymi świata – wśród dziesięciu najludniejszych jednostek administracyjnych świata pięć to właśnie stany Indii. (Uttar Pradesh z ludnością liczącą ponad 180 mln jest na pierwszym miejscu w tym rankingu, Maharashtra zajmuje miejsce drugie, Bihar szóste, Bengal Zachodni ósme, a Andhra Pradesh dziesiąte).

Pod względem powierzchni największe z indyjskich stanów dorównują krajom europejskim (np. największy ze stanów, Radżastan jest większy od Polski). Najmniejsze stany nie przekraczają zaś kilku tysięcy km² powierzchni.

Terytoria (ang. territory, hindi केन्द्रीय सरकार – kendrija sarkar) są mniej zróżnicowane od stanów – pod względem powierzchni nie przekraczają kilku tysięcy km², a pod względem ludności nie przekraczają 1,1 mln osób (wyjątkiem jest Delhi liczące ponad 16 mln mieszkańców).

W poniższym zestawieniu nazwy jednostek administracyjnych podano w wersji polskiej (jeżeli istnieje polski egzonim), wersji angielskiej (ang.), wersji hindi (w zapisie oryginalnym, w polskiej transkrypcji – trb. i w transliteracji – trl.) oraz w językach stanowych (tylko zapis oryginalny). W podobny sposób podano nazwy stolic.

New Delhi

 

Bahaistyczna Świątynia Lotosu na przedmieściach Delhi

 

Brama Indii postawiona w hołdzie indyjskim żołnierzom, poległym w I wojnie światowej. 

 

Dżami Masdżid, największy meczet Indii. 

 

Grobowiec Humajuna.

  

Qutub Minar – najwyższy na świecie minaret z cegieł. 

 

Czerwony Fort w Delhi

Stolica

Stolica Indii - Nowe Delhi to miasto położone na obrzeżach poprzedniej stolicy – Delhi i stanowiące niejako jedną z jego dzielnic. Delhi leży w północnych Indiach nad rzeką Jamuną i zamieszkałe jest przez 11 mln ludzi.

Delhi to miasto o niezwykle bogatej historii, na przestrzeni dziejów zawsze zajmujące kluczowe miejsce w rozwoju gospodarczym i kulturalnym Indii.

Na obszarze dzisiejszego Delhi istniało w przeszłości aż 8 kolejno powstających i upadających miast. Najstarsze z nich znane jako Indraprastha opisywane jest w pochodzącej sprzed 3 tys. lat epickiej opowieści " Mahabharata". Następnie powstawały: Siri, Tughlakabad, Dżahanpanah, Firuzabad, miasto wzniesione przez afgańskiego władcę Szer Szacha oraz Szachdżahanabad (z czasów tego miasta pochodzą Czerwony Fort oraz Wielki Meczet).

Ostatnio powstałe miasto – New Delhi, zostało wzniesione przez Brytyjczyków, którzy w 1911 r. przenieśli tu stolicę z Kalkuty. Dziś jest to najważniejszy ośrodek kulturalny i przemysłowy Indii.

Miasto o tak bogatych tradycjach jak magnes przyciąga turystów, którzy najczęściej właśnie od Delhi rozpoczynają swoją podróż po Indiach.

Delhi to miasto niezwykle rozległe. Charakterystyczny dla niego jest wszechobecny gwar i smog. Wszędzie spotkamy mnóstwo sprzedawców, którzy potrafią w sposób bardzo nachalny – oczywiście zdaniem przybyszów z innych części świata, a nie miejscowych – oferować swoje towary.

Najbardziej interesująca, a zarazem najpiękniejsza część Delhi leży na zachodnim brzegu Jamuny. Stare Delhi to otoczony murem XVII-wieczny Szachdżahanabad, z główną ulicą – Chandni Chowk. Tu właśnie znajduje się słynny Czerwony Fort oraz Wielki Meczet, a także mnóstwo wąskich i malowniczych uliczek, świątyń, meczetów i bazarów. Stare Delhi od jego nowej części odgradza rejon targowy Paharganju.

Nowe Delhi to przede wszystkim szerokie ulice, które okalają okoliczne parki. Ta nowoczesna dzielnica prezentuje się niezwykle malowniczo, szczególnie za sprawą pasących się wszędzie krów oraz licznych lepianek zamieszkiwanych przez bezdomnych. Jak widać, indyjskie tradycje nie tak łatwo poddają się nowoczesności.

Co warto zobaczyć w Delhi?

Kutb Minar – minaret z czerwonego piaskowca od 1993 r. znajdujący się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Jego budowę rozpoczęto w 1206 r., ukończono zaś dopiero w 1503 r.

Grobowiec Humajuna – położony w Nowym Delhi, pochodzący z XVI wieku, łączy sztukę indyjską ze sztuką perską. Grobowiec również został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Dżami Masdżid – to Meczet Piątkowy, największa tego typu budowla w Indiach. Jego budowę zleciła Szahdżahan, ten sam, który polecił wybudowanie Tadż Mahal w Akrze. Meczet wybudowany został z czerwonego piaskowca i białego marmuru. Dziedziniec pomieścić może nawet 25 tys. wiernych! Przed wejściem do świątyni należy zdjąć buty. Przy północnej bramie można wypożyczyć strój, jeśli jest się niewłaściwie ubranym, tzn. ma się nieosłonięte nogi.

Czerwony Fort – Szachdżahan był inicjatorem również i tej budowli. Ogromny, w obwodzie dochodzący do 2 km, wzniesiony na wysokość 18-33 m (w zależności od strony), pałac był siedzibą Szachdżahana. Dziś to jeden z najbardziej atrakcyjnych zabytków stolicy. 

antar Mantar – obserwatorium astronomiczne, które powstało w 1724 r. Mieszczą się tutaj 4 kamienne przyrządy pomiarowe, które wykonano z czerwonego piaskowca. Choć istniały już wówczas teleskopy, Jantar Mantar nie posiada żadnych przyrządów optycznych. Mimo to uważane jest za najlepsze obserwatorium na świecie. Wszystkie instrumenty astronomiczne widoczne są z zewnątrz, nie ma więc potrzeby wchodzenia do wnętrza obserwatorium.

Purana Kila – Stary Fort wzniesiony w latach 1538-1545 przez Szer Szacha, afgańskiego władcę, który na krótko strącił z tronu Humajuna przerywając tym samym rządy Wielkich Mogołów.

Mauzoleum Nizam Ad-Dina – to grobowiec muzułmańskiego mistyka, który zmarł w 1325 r. Znajduje się tu również grób córki Szahdżahana, księżniczki Dżahanary. W czwartkowe wieczory, o zachodzie słońca słychać z wnętrza grobowca religijne śpiewy muzułmańskie (qawwali). Warto to miejsce odwiedzić właśnie o tej porze. Przy licznie biegnących do mauzoleum uliczkach zawsze tłumnie gromadzą się żebracy i Hindusi oferujący przypilnowanie butów. 

Świątynia Lakszmi Narajany – zbudowana w 1938 roku ku czci Lakszmi, bogini dobrobytu i błogosławieństw losu. Świątynia otoczona jest ogrodami ze sztucznymi jaskiniami i zwierzętami, co stanowi nie lada atrakcję dla dzieci.

Bahai Temple – to świątynia zbudowana w kształcie lotosu, otoczona przez ogrody i baseny, powstała w latach 1980-1986. Jest to miejsce szczególne, bo każdy, bez względu na wyznanie, może się tutaj zagłębić w modlitwie.

Firuz Szach Kotla – są to ruiny piątego miasta Delhi – Firuzabadu, wzniesionego w 1354 r., leżą one pomiędzy starym a nowym Delhi. Najbardziej charakterystyczną budowlą dla tej fortecy jest 13-metrowa kolumna Aśoki z edyktami władcy.

Rajpath – czyli Droga Królewska to miejsce szczególne, bowiem co roku 26 stycznia odbywa się tu wielka parada z okazji Dnia Republiki Indii. Jest to szeroka droga, którą ozdabiają znajdujące się po bokach małe stawy. Zachodnią część Rajpath wieńczy Rashtrapati – obecnie siedziba prezydenta, pierwotnie zaś pałac wicekróla. Znajduje się tu również przepiękny 130-hektarowy ogród. Wschodnia część ulicy otwiera się na India Gate, czyli Bramę Indi. Jest to łuk triumfalny o wysokości 42 m. Upamiętnia on nazwiska żołnierzy indyjskich poległych w czasie I wojny światowej.

Chandni Chowk – główna ulica Delhi, zwykle gwarna i zatłoczona, stanowi niezwykle malownicze miejsce pełne życia.

Raj Ghat – to miejsce, gdzie skremowano ciało zamordowanego w 1948 r. Mahatmy Gandhiego. Jest to skromna płyta z czarnego marmuru, przy której w każdy piątek gromadzą się wierni. W pobliżu znajduje się podobne miejsce upamiętniające śmierć jego córki – Indiry Gandhi (1984 r.).

Connaught Place – to najbardziej nowoczesna część miasta, olbrzymie rondo, które pomyślane zostało jako centrum turystyczne i handlowe Nowego Delhi. Tu też spotkać można Hindusów, którzy oczywiście oferują swoje usługi. Można m.in. usłyszeć, co czeka nas w przyszłości.

Najciekawsze Muzea:

• Muzeum Narodowe
• Narodowa Galeria Sztuki Współczesnej
• Muzeum Pamięci Indiry Gandhi

Zdjęcia - ślub

 

   

Udaipur

Miasto Udaipur

Udaipur (stan Radżastan) jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w całych Indiach.

Dzięki pięknym pałacom, świątyniom i ogólnemu dziedzictwu starych budynków, nie ma jednak wiele do zobaczenia w Udaipur. Tak czy inaczej dzięki Udaipur Indie są wyróżniającym się państwem azjatyckim pod względem dziedzictwa kulturowego. Znajdziemy tam właśnie piękne Miejskie Pałace, Pałac nad jeziorem, monsun Palace, jezioro Fateh Sagar i Gulab Bagh i Zoo, itp. To tylko niektóre z miejsc wartych odwiedzenia podczas ferii zimowych w Indiach dla rodzin. Mt. Abu to nieco inna propozycja indyjska, ale również warta zobaczenia. Kerala to z kolei coś zarówno dla rodzin jak i dla samotników.

Jeśli szukasz miejsc wypoczynku zimą od śniegu i chłodnego wiatru, możesz zwiedzić piękne Kerala położone w południowej części Indii. Znane ze swojej bujnej zieleni, plaż, rozlewisk, Kerala jest po prostu rajem na ziemi. Atrakcji turystycznych zimą w Indiach jest znacznie więcej, ale trzeba umieć ich szukać i wybierać coś odpowiedniego dla siebie.