Bombaj 2

Ekonomia

W Bombaju mieszczą się siedziby wielu instytucji finansowych o znaczeniu krajowym, m.in. Bombay Stock Exchange, Reserve Bank of  India czy National Stock Exchange. Ponadto znajduje się tu mennica i siedziby licznych firm (m.in. Tata Group, Godrej czy Reliance). Większość z nich mieści się w południowej części miasta, przy Dalal Street, którą nazywa się indyjską Wall Street.
Tradycyjnymi gałęziami przemysłu były tekstylny i spożywczy. Duże dochody przynosił także port morski. Obecnie rozwijają się te gałęzie, w których potrzeba coraz więcej wykwalifikowanych pracowników. Są to takie gałęzie jak techniczny, szlifierniczy i informatyczny. W Bombaju jest wielu wykwalifikowanych specjalistów z różnych dziedzin. Przeważają jednak pracownicy niewykwalifikowani i półwykwalifikowani, którzy pracują jako domokrążcy, mechanicy itp. Wiele osób znajduje także zatrudnienie w obsłudze portu.
W Bombaju dobrze rozwinięty jest przemysł rozrywkowy. Mieszczą się tu największe indyjskie stacje radiowe, telewizyjne oraz wydawnictwa. Rozwija się tu także prostytucja. Bombaj jest największym ośrodkiem kinematografii indyjskiej. Mieszczą się tu liczne studia filmowe i kina.

Transport

Większość mieszkańców Bombaju polega na publicznym systemie transportu. W mieście jest bardzo mało przestrzeni parkingowych, a drogi są wąskie i panuje na nich duży tłok. To nie sprzyja rozwojowi komunikacji prywatnej. Głównym systemem publicznego transportu są koleje miejskie. Zachodnie linie obejmują zachodnią część miasta, środkowe środkową i północno-wschodnią. Wschodnie linie natomiast obejmują port i Nowy Bombaj. Rozwinięta jest także komunikacja promowa (kursują one głównie między licznymi zatoczkami w północnej części miasta).
Sieć publicznych autobusów łączy miasto Bombaj z dystryktami przedmiejskimi (Thane, Nowy Bombaj). Autobusy często są bardzo zatłoczone. Są one jednak tańsze niż pociągi.
Taksówki bardzo łatwo odróżnić od innych samochodów – tylko one są pomalowane na czarno i żółto. Ostatnio nałożono podatki na taksówkarzy, a także ustalono maksymalną liczbę osób w samochodzie (4), co w dużej mierze przyczyniło się do wzrostu bezpieczeństwa na tutejszych drogach. Popularnym środkiem transportu są autoriksze. Kursują one jednak tylko w strefie przedmieść. Maksymalna liczba pasażerów zabieranych przez autoriksze to 3.
Głównym środkiem komunikacji w podmiejskich częściach Bombaju są autoriksze
Bombaj obsługiwany jest przez międzynarodowy port lotniczy Chhatrapati Shivaji, którego terminale zlokalizowane są na przedmieściach Santacruz i Sahar. W pobliżu znajduje się również port lotniczy Juhu, który był pierwszym lotniskiem cywilnym w Indiach.
Bombaj jest ważnym węzłem komunikacji kolejowej. Od miasta rozchodzą się linie kolejowe we wszystkie strony Indii. Ponadto znajduje się tu siedziba dyrekcji kolei indyjskich. Głównym dworcem kolejowym jest Chhatrapati Shivaji Terminus (dawniej Dworzec Wiktorii).
Dzięki naturalnemu portowi Bombaj jest jednym z najważniejszych portów handlowych Indii. Tu także znajduje się baza Indyjskiej Marynarki Wojennej.

Demografia

Obszar metropolitalny Bombaju zamieszkuje około 19,7 mln osób (2006). Taka liczba ludności na bardzo małej powierzchni (4 355 km²) daje około 4 500 osób na km². Na 100 mężczyzn przypada zaledwie 81,1 kobiety. Wynika to z faktu, że wielu mężczyzn, emigrujących do miasta z regionów wiejskich, pozostawia żony i dzieci w rodzinnej wsi.
Analfabetyzm jest niższy niż średni w Indiach – 23%. Jest on jednak nierównomiernie rozłożony wobec płci: 18% dorosłych mężczyzn nie umie czytać i pisać, a ten sam wskaźnik u kobiet wynosi 28,4%. Wyznawcy hinduizmu stanowią 68% mieszkańców, muzułmanie 17%, chrześcijanie i buddyści po 4%. Ponadto żyją tu spore grupy parsów, dźinistów, sikhów i żydów. Duża grupa mieszkańców to ateiści.
W Bombaju mieszają się religie z całego regionu Azji Południowej. Na zdjęciu najstarszy i największy meczet w mieście – Dźama Masdźid
Przestępczość w Bombaju ciągle spada. W 2001 odnotowano 30 991 przestępstw, a w 2004 27 577. Oznacza to spadek o 11%. Największym więzieniem w mieście jest Arthur Road Jail.
W mieście mieszają się imigranci z całego regionu Azji Południowej. Powoduje to, że na ulicach słychać wielojęzyczny gwar. Większość ludności posługuje się językiem hindi albo lokalnym dialektem bambaiya hindi. Ponadto popularne języki to marathi i Indian English (indyjska odmiana angielskiego). Marathi jest językiem urzędowym stanu Maharasztra. Natomiast językiem angielskim posługują się głównie biznesmeni i pracownicy biurowi. Innymi językami używanymi w Bombaju są gudźarati, bengalski, tamilski, urdu, malajalam, telugu, pańdźabi (pendżabski), konkani, nepalski i kannada.

Ludie i kultura

Mieszkańców Bombaju nazywa się Mumbaikar lub Bombayite.
W mieście odbywają liczne, hucznie obchodzone, festiwale, festyny i święta różnych religii.
Bombaj ma 2 własne sieci barów szybkiej obsługi (tzw. fast-foodów): vada pavs i bhelpuri. Popularna jest południowoindyjska i chińska kuchnia. W Bombaju można dobrze zjeść, posłuchać ludowej muzyki, obejrzeć hinduski film i przeczytać hinduską książkę. W 2004 roku Bombaj został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Miasto jest miejscem narodzin hinduskiej kinematografii. Pierwszy film powstał tu już w 1896. W Bombaju znajduje się też największa w Azji liczba kin, oraz największa kopuła IMAX. Z tych powodów miasto zawdzięcza swój przydomek Bollywood. Mieszczą się tu także 2 galerie sztuki: Jehangir i Narodowa Galeria Sztuki Współczesnej (National Gallery of Modern Art) oraz liczne muzea (m.in. Muzeum Księcia Walii). Zbudowane w 1833 Asiatic Society of Bombay to najstarsza biblioteka publiczna w mieście.
Miasto ma 6 miast siostrzanych. Są to: Londyn, Los Angeles, Jokohama, Berlin, Sankt-Petersburg i Stuttgart.

Agra

 

Agra– miasto w Indiach w stanie Uttar Pradesh nad Jamuną.

Populacja miasta w 2001 roku wynosiła 1 259 979 mieszkańców.

W mieście rozwinięty jest przemysł obuwniczy i włókienniczy oraz rzemiosło. Ośrodek turystyczny. Agra jest ważnym węzłem komunikacyjnym, znajduje się tam również uniwersytet.

W mieście znajduje się również najstarszy w Indiach angielski zabytek - nagrobek Johna Mildenhalla z 1614.

Historia

Agra została założona na przełomie V i VI wieku. W 1501 Sikandar Lodi - władca sułtanatu delhijskiego – przeznaczył Agrę na nową stolicę swojego państwa. Gdy w 1526 w bitwie pod Panipatem wojska sułtanatu delhijskiego zostały rozgromione przez najeźdźców z Azji Środkowej, ich władca - Babur - założyciel muzułmańskiej dynastii Wielkich Mogołów, ustanowił w Agrze stolicę swego państwa, utworzonego na podbitych terenach północnych Indii. Najwybitniejszy władca dynastii Wielkich Mogołów - Akbar, rządzący w latach 1556-1605, rozpoczął w 1565 budowę fortu i uczynił go siedzibą władzy, a Agrę - najważniejszym miastem rosnącego w siłę imperium. Tu ogniskowało się życie polityczne, gospodarcze i kulturalne państwa Wielkich Mogołów. Wznoszono liczne reprezentacyjne budowle: pałace, meczety i mauzolea.

Liczbę ludności miasta, przemianowanego dla uczczenia władcy na Akbarabad, szacowano na początku XVII w. na 750 tys. Była to więc jedna z największych metropolii ówczesnego świata. Z fortem sąsiadowała dzielnica rzemiosł i bazarów Kinari Bazaae, dokąd sprowadzano towary także z Persji i Chin. Oprócz meczetów funkcjonowały świątynie hinduskie, buddyjskie, wyznawców dźinizmu, zoroastrian, a także prowadzony przez Jezuitów kościół katolicki.

Dzieło Akbara kontynuowali Dżahangir i Szahdżahan. Po przeniesieniu w 1658 stolicy do Delhi przez Aurangzeba Agra zaczęła tracić znaczenie polityczne, pozostając jednak ważnym ośrodkiem kulturalnym i gospodarczym. W 1803 Agra została zdobyta przez Brytyjczyków z Kompanii Wschodnioindyjskiej. W latach 1833-68 została stolicą prowincji północno-zachodnich. Kilka lat po powstaniu sipajów (1857) utraciła tą funkcję na rzecz Allahabadu. Pozostała jednak miastem garnizonowym. Na południe od niego Brytyjczycy wybudowali centrum administracyjno-handlowe Sadar Bazaar.

 Geografia i klimat

Agra znajduje się w stanie Uttar Pradesh. Miasto położone jest na południowym brzegu Jamuny, w miejscu przecięcia się historycznych szlaków handlowych, z których pierwszy prowadzi z Delhi wzdłuż Jamuny i Gangesu do Benares, a następnie do Bengalu, a drugi łączy Dekan na południu z przedpolem Himalajów i Kaszmirem. Od południa ogranicza je kanał przekopany wzdłuż Jamuny. Miasto leży w południowo-zachodniej części Niziny Hindustańskiej, na terenie płaskiej równiny aluwialnej, urozmaiconej niewielkimi pagórkami. Miasto ma klimat zwrotnikowy pośredni, monsunowy. Na okres zimy i wiosny przypada pora sucha, natomiast monsun letni przynosi opady, szczególnie intensywne w okresie od lipca do września (70-90% sumy rocznej opadów). Najwyższe średnie temperatury dobowe dochodzące do 30 °C przypadają na schyłek pory suchej (od maja do początku czerwca).

Agra współcześnie

 Dzisiejsza Agra jest znaczącym ośrodkiem przemysłu, w szczególności obuwniczego i skórzanego, a poza tym: chemicznego, maszyn rolniczych, włókienniczego i papierniczego. Szeroko znane są wyroby tradycyjnego rzemiosła: biżuteria, brokaty i różne pamiątki. Agra to ważny węzeł komunikacji drogowej, kolejowej i lotniczej oraz jedno z największych w Indiach centrów turystycznych. Funkcjonuje tu uniwersytet, założony w 1927 oraz 6 innych szkół wyższych.

Indie Brytyjskie - potoczna nazwa Indii w czasie, gdy pozostawały one pod władzą Brytyjczyków, tj. w latach 1858 - 1947.

Brytyjski wkład w rozwój cywilizacyjno-gospodarcze

Po przejęciu władzy na Półwyspie Indyjskim bezpośrednio przez parlament brytyjski, rząd brytyjskiego gubernatora-wicekróla zmuszony był do realizacji szerokich reform gospodarczych. Wydano szereg ustaw w zakresie socjalnych warunków pracy, m.in. wprowadzono w zakładach pracy jeden dzień w tygodniu wolny od pracy i zakaz zatrudniania dzieci poniżej dziewięciu lat. W odpowiedzi na liczne rozruchy w miastach i bunty chłopskie, wydane zostały ustawy ograniczające lichwę i możliwość usuwania chłopów z ziemi. Zrezygnowano też z zamiarów chrystianizacji miejscowej ludności.

Przeprowadzone zostały znaczące reformy w oświacie i nauce. Rozbudowano szkolnictwo, utworzono sieć gimnazjów z angielskim językiem nauczania, uniwersytety w Kalkucie, Madrasie i Bombaju, zakładano instytucje badawcze (Botanical Survey of India). Równocześnie w Indiach rozpoczęły się przemiany struktur gospodarki feudalnej i manufakturowej na nowocześniejsze struktury gospodarki kapitalistycznej. Przystąpiono do budowy linii kolejowych i rozbudowy sieci drogowej na całym subkontynencie.

Miarą nowej polityki było utworzenie w 1885 r. Indyjskiego Kongresu Narodowego, ogólnokrajowej partii, głoszącej pokojowe przejęcie władzy, zaś w 1906 r. Wszechindyjskiej Ligi Muzułmańskiej, o podobnym programie działania. W tym też okresie wprowadzone zostały reformy konstytucyjne, znacznie rozszerzające udział lokalnych elit hinduskich w rządzeniu krajem. Równocześnie w pierwszych latach XX stulecia nastąpiło pełne scalanie wszystkich terytoriów Półwyspu Indyjskiego w jedno Cesarstwo Indyjskie.

Szereg pomniejszych księstw i krajów dobrowolnie oddawało się pod protektorat Brytyjczyków, niektóre z księstw były przez nich przejmowane, gdy lokalny maharadża nie miał naturalnego spadkobiercy, lub w drodze wykupu. W 1911 r. stolicą państwa ustanowiono Delhi, historyczną stolicę Wielkich Mogołów, i przyjęto język angielski jako urzędowy. W 1938 Cesarstwo posiadało 1005 miast, których ludność łącznie przekraczała 10 mln mieszkańców (w tym: 3 miasta >0,5 mln osób i 35 miast w przedziale 0,1÷0,5 mln osób).

Brytyjscy cesarze Indii (1877-1947)

Dynastia hanowerska

• 1877-1901 Wiktoria Hanowerska

Dynastia Wettynów – linia Sachsen-Coburg-Gotha

• 1901-1910 Edward VII Koburg

Dynastia Wettynów – linia Windsorów

• 1910-1936 Jerzy V Windsor
• 1936 Edward VIII Windsor, abdykował, zmarł 1972
• 1936-1948 Jerzy VI Windsor

Najazd Ariów

Ta wysoko rozwinięta cywilizacja została jednak w XIX wieku p.n.e. naruszona przez plemiona Ariów, które podczas dwustu lat wojen podbiły całe państwo, głównie dzięki dobremu uzbrojeniu i wyćwiczonej sztuce walki. Na zdobytych terenach nie utworzyli tak jak ich poprzednicy jednego, dobrze zorganizowanego państwa, ale system państw-miast. Ponieważ znacznie różnili się od tubylców, głównie kolorem skóry (Ariowie posiadali biały kolor skóry w przeciwieństwie do śniadych tubylców), wprowadzili podział stanowy, zwany w Indiach warnami. Początkowo warna znaczyła kolor, barwę. Później jej znaczenie jednak się zmieniło i oznaczała stan (kastę).
KASTA 1 [bramini] - kapłani, mędrcy, nauczyciele
KASTA 2 [kszatrijowie] - władcy, wojownicy, urzędnicy
KASTA 3 [wajśjowie] - chłopi, kupcy
KASTA 4 [sudrowie] - rzemieślnicy
Resztę społeczeństwa nieobjętego kastami, czyli ludność niearyjska, tworzyli parnasi. Przynależność do stanu gwarantowało urodzenie, w jednej kaście pozostawało się do końca życia. Nie uwzględniano awansów. Chociaż konstytucja uchwalona w Indiach znosiła podział stanowy, to jednak po dziś dzień funkcjonuje on w codziennym życiu. Ariowie mieli kult własnych wojowniczych bóstw: Rudra (bóg miotający piorunami) i Agni (bóg ognia). Obok kultu agresywnych męskich bóstw, czczona także była Wielka Bogini - twórczyni i niszczycielka życia. Z czasem Arianie przejęli wierzenia tubylczej ludności - religię wedyjską.

Rozwój budownictwa sakralnego w starożytnych Indiach

Około III tysiąclecia p.n.e. w dolinie Indus rozwijała się przedaryjska cywilizacja miejska, jej głównymi ośrodkami były: Mohendżo Doro i Hirappa. W dolinie rzeki Indus tworzono podstawy cywilizacyjne Indii uprawiano ziemię, znano pismo, powstawały pierwsze formy wierzeń religijnych, a co za tym idzie rozwijało się budownictwo sakralne. Około II tysiąclecia p.n.e. na obszary Indii napłynęli Ariowie, narzucili tamtejszym swoją kulturę, zwyczaje i wierzenia. W starożytnych Indiach rozwinęły się cztery formy religijne tj.:

• wedyzm - od 2500 roku p.n.e.,
• braminizm - wykształcił się w II tysiącleciu p .n.e.,
• hinduizm - ukształtował się około IV tysiąclecia p.n.e.,
• buddyzm - powstał około VI wieku p.n.e.

Od VI wieku p.n.e. istniały na terenie kontynentu indyjskiego państwa - królestwa

np.: Kosala, Magadha, Awanti, Gandhara, Watsa, Kuru oraz inne niezależne plemiona. Władcą, który zjednoczył wszystkie organizmy w jedno państwo był Candragupta z dynastii Maurjów. Kolejnym władcą tej dynastii był króla Asoki. Doprowadził on do powiększenia wpływów nowego państwa i jego rozwoju terytorialnego. W okresie rządów Asoki doszło do szybkiego rozkwitem budownictwa związanego z religją.

Rozwój sztuki sakralnej w Indiach wiązał się przede wszystkim z buddyzmem, który od V wieku p.n.e. rozwijał się na bazie sztuki hinduiztycznej.

Najstarsze znane dziś zabytki sakralne w Indiach łączące się z buddyzmem, to skalne świątynie wykute w zboczach górskich, zwane czajtja z okazałymi fasadami i salami wspartymi na masywnych filarach ,przykładem tego typu budowli jest Adżanta, pochodząca z VI-VII wieku p.n.e., a także świątynia Bhadża, Karli oraz Kondane. Mieszkańcy Indii wykuwali również w skale klasztory np.: Naszik – posiada 150 grot, Kanheri w okolicach Bombaju – wykuto 109 grot.

Innym charakterystycznym obiektem sakralnym były tzw. stupy (monumentalne grobowce), są to wysmukłe kopce z ziemi obłożone kamieniem, wzniesione na terasie, zakończone parasolowatą przybudówką i czterema bogato zdobionymi bramami zwanymi (toranami), symbolizującymi cztery strony świata. W czaszy kurhanu, zbudowanej z ziemi, cegieł i kamieni budowano komory dla spalonych cząstek ciała Buddy, będące przedmiotami kultu, podobnie jak relikwie święte w chrześcijaństwie. Jako odrębne budowle stupy występują w : Sańczi na terenie środkowych Indiach (stan Madhja Pradesz). Jest to największa tego typu budowla, pochodząca z II wieku p.n.e. oraz Amarawati, jako całkowicie oddzielne świątynie w Karli i Adżanta.

Trzecim rodzajem budownictwa sakralnego w Indiach są wykute w skale schronienie dla buddyjskich mnichów, zwane wihara (dosłownie oznacza „schronienie”, „azyl”). Budowano je blisko ludzi, najczęściej w parkach, tak aby mnisi mieli kontakt z innymi i mogli prosić o jałmużnę, ale jednocześnie aby mieli możliwość spokojnej medytacji. Przykładem usytuowania wihary może być Park Gazeli w Varanasi, inne przykłady budowli zakonnych to: klasztor buddyjski w Takśili lub klasztor typu guha – Ellura.

Oprócz wspomnianych form architektonicznych w Indiach budowano również świątynie wolno stojące. Często do tradycyjnej stupy dobudowywano cztery przyległe nisze – kaplice.

Przykładem tego rodzaju budowli może być zbudowana w VI wieku świątynia Mahabodhi w Bodh-Ga, w niej prawdopodobnie znajduje się tron, na którym Budda miał doznać oświecenia. Innym przykładem sakralnej twórczości mieszkańców Indii są freski ze skalnego wąwozu Adżanty. Artysta komponując to dzieło przestrzegał tzw. „ sześciu reguł” tzn.: odpowiedniość przedstawień, właściwa budowa i proporcje każdej postaci, umiejętność sugerowania działań i uczuć, wdzięk, podobieństwo i wreszcie właściwe operowanie pędzlem i kolorem.

Na terenie środkowych Indii bardzo popularny był rodzaj świątyni zwany nagara, był to rodzaj świątyni – sanktuarium, składającego się z oddzielnych wież (sikhara) oraz dobudowanej obszernej sali kolumnowej, zwanej mandapa, która poprzedzał również duży przedsionek.

Od początku budownictwu sakralnemu w Indiach towarzyszyły dekoracyjne rzeźby oraz płaskorzeźby na ścianach, filarach, stupach. Od II wieku pojawiła się rzeźba figuralna, w niektórych świątyniach buddyjskich znajdowały się też malowidła ścienne np.: Adżanta i Elura.

Budownictwo sakralne najprężniej rozwijało się za czasów panowania dynastii Guptów (320-550). Wówczas ukształtowały się różnorodne formy świątyń hinduistycznych, bogato zdobione rzeźbą ornamentalną i figuralną, a także świątynie wieżowe. Powstające wówczas rzeźby i religijne wyobrażenia Mahajany stanowią najdoskonalsze dzieła artystycznie. W tym czasie wypracowano ostateczny obraz Buddy, jego wizerunek przedstawiał postać łagodną, wysmukłą, otoczoną kolistym nimbem, najczęściej siedzącą. Otaczanie Buddy aureolą oznaczało tak jak w chrześcijaństwie świętość jego osoby. Największy na świecie posąg Buddy znajduje się w chińskiej miejscowości Leshan (prowincja Sihuan) pochodząca z VIII wieku rzeźba została wykuta w skale i przedstawia siedzącego Buddę. Wysokość rzeźby to siedemdziesiąt dwa metry, szerokość wynosi dwadzieścia osiem metrów. Ludność mieszkająca w Leshan wierzy, że Budda chroni ich od powodzi. Bardzo często spotyka się do dziś wizerunki medytującego Buddy, np. wizerunek pochodzący z II lub III wieku naszej ery z regionu Gandary (północno - zachodni Pakistan), cechą tej charakterystycznej rzeźby jest kolisty znak na twarzy Buddy, pomiędzy brwiami, otaczająca głowę aureola oraz charakterystyczny sposób siedzenia ze skrzyżowanymi nogami.

W okresie najsilniejszego rozwoju sztuki sakralnej w Indiach rzeźbiono także posągi bodhisattwów – niebiańskich poprzedników Buddy.

Bombaj zdjęcia

 

Bombaj

Bombaj  – stare nazwy wciąż w powszechnym użyciu) – stolica indyjskiego stanu Maharasztra, położona na wyspie Salsette, na Morzu Arabskim.

Według najnowszych danych w mieście tym mieszka 17 mln mieszkańców i jest 6. co do liczby mieszkańców metropolią na świecie. Wraz z miastami satelitarnymi tworzy wielką konurbację miejską. Dzięki naturalnemu portowi jest to także największy port zachodnich Indii.

Jest to także wielki ośrodek finansowy. Siedziby tu mają liczne banki (m.in. Reserve Bank of India), giełda (Bombay Stock Exchange) oraz liczne indyjskie firmy i korporacje. Dzięki temu, że poziom życia jest tu wyższy niż innych częściach kraju, przyciąga on imigrantów z całych Indii oraz całej Azji Południowej. Przez taki układ rzeczy mieszają się tu najróżniejsze kultury, religie i tradycje. Bombaj jest uznawany za stolicę kinematografii indyjskiej. Tutejsze wytwórnie produkują rocznie najwięcej filmów na świecie.

Indyjska nazwa pochodzi od miejscowej hinduskiej bogini Mumba. W XVI w. Portugalczycy nazwali to miasto Bom Bahia co znaczy Dobra Zatoka. Brytyjczycy podczas swojej kolonizacji Indii zmienili nazwę miasta na Bombay. Oficjalna zmiana nazwy w języku hindi i angielskim nastąpiła w 1995, lecz według zaleceń Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych nazwa Bombaj nadal jest oficjalnie obowiązującą nazwą używaną w języku polskim.

Historia 

Obszar Bombaju był już prawdopodobnie zasiedlony w epoce kamienia. Od III w. p.n.e. należał on do rządzonego przez buddystów Imperium Maurjów. Od 1343 był w posiadaniu państwa Gujarat. Najstarsze budowle w mieście – słoniowe jaskinie, czy kompleks świątyń Walkeśwary, pochodzą właśnie z tamtego okresu.

W 1534 roku miasto zajęli Portugalczycy. W 1661 królowa Katarzyna Bragança przekazała miasto angielskiemu królowi Karolowi II. W 1668 zostało ono wydzierżawione Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej za cenę 10 funtów rocznie. Miasto zaczęło się szybko rozwijać jako port. Ludność wzrosła z 10 000 w 1661 do 60 000 w 1675. W 1687 siedziba Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej została przeniesiona z miasta Surat do Bombaju.

W 1817 powstał plan połączenia kilku wysp przybrzeżnych z lądem, dzięki czemu uzyskanoby większą powierzchnię miasta. Projektem pokierował inżynier Hornby Vellard. Prace ukończono w 1845 i otrzymano powierzchnię 435 km². W 1853 Bombaj połączono linia kolejową z miastem Thana. W czasie wojny secesyjnej miasto stało się głównym centrum handlu bawełną na świecie. Przyczyniło się to do wielkiego boomu gospodarczego Bombaju. Kiedy ukończono Kanał Sueski (1869) miasto stało się największym portem na Morzu Arabskim.

Były to lata wielkiego rozwoju Bombaju. Już w 1906 w mieście mieszkało milion osób i było (po Kalkucie) 2 największym miastem Indii pod względem ludności. W późniejszym czasie stało się ono centrum indyjskiej walki o niepodległość. W 1942 Mahatma Gandhi wezwał do manifestacji antybrytyjskich. Rząd w tym samym roku wystąpił przeciwko Brytyjczykom z hasłem Opuśćcie Indie (Quit India). Od 1960 stał się stolicą stanu Maharasztra.

Od 1970 w Bombaju znów nastąpił boom ludnościowy. Miasto przyciągało imigrantów z całych Indii. W 1986 Bombaj miał podobną ludność co Kalkuta. W 1992 miały miejsce zamieszki skierowane przeciwko ludności muzułmańskiej, które spowodowały liczne ofiary śmiertelne. Kilka miesięcy później, 12 marca, w licznych zamachach bombowych przeprowadzonych jednego dnia zginęło 300 osób (zamieszki w Bombaju).

W 1995 zmieniono angielską nazwę Bombay na Mumbai. Zgodnie z ustaleniami Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych dotychczasowa nazwa miasta Bombaj pozostaje w użyciu w Polsce jako polski egzonim. Na Zachodzie odstąpiono już od dawnego nazewnictwa.

W 2005 miasto zostało poważnie podtopione na skutek bardzo obfitych deszczów monsunowych.

11 lipca 2006 roku terroryści zaatakowali bombajską kolej. W ciągu niespełna kwadransa w różnych pociągach na trasie zachodniej eksplodowało siedem bomb. Zginęło ponad 200 osób, a około 800 zostało rannych. 26 listopada 2008 w mieście miała miejsce seria zamachów terrorystycznych, w których zginęło co najmniej 195 osób, a 295 zostało rannych.

Geografia 

Miasto umieszczone jest na wyspie Salsette, przy ujściu rzeki Ulhas. Średnia wysokość miasta wynosi od 10 do 15 m n.p.m. Północna część metropolii jest natomiast pagórkowata, z najwyższym szczytem miasta sięgającym 450 m n.p.m. Całkowita powierzchnia Bombaju wynosi 438 km².

Na terenie miasta znajdują się 3 jeziora: Tulsi, Vihar i Powai. Pierwsze dwa należą do Parku Narodowego Borivali i są głównymi źródłami wody słodkiej dla miasta. Linia brzegowa jest urozmaicona licznymi zatoczkami i lagunami. Wschodnią część wybrzeża morskiego zajmują zarośla mangrowe, bogate w faunę i florę.

W mieście ziemia składa się przeważnie z piasku (bliskość morza). Natomiast na przedmieściach ziemia jest żyzna (gleby aluwialne). Osady te pochodzą głównie z wyżyny Dekan. Bombaj leży w strefie aktywnej sejsmicznie. Mogą się tu zdarzyć trzęsienia ziemi o sile do 6,5 stopnia w skali Richtera.

Bombaj dzieli się na dwie główne dzielnice: miasto (City) i suburbia.

Współrzędne geograficzne:18°50'N 72°50'E

 

Klimat

Bombaj leży w pasie klimatów tropikalnych, więc występują tu tylko 2 pory roku: sucha i wilgotna. Pora wilgotna trwa od marca do października. Charakteryzuje ją duża wilgotność i temperatury przekraczające 30 °C. Pora monsunowa trwa od czerwca do września i średnie opady w tym czasie wynoszą 2 200 mm. Rekord ilości opadów zanotowano w 1954 roku (3 451,6 mm).

Pora sucha trwa od listopada do lutego. Charakteryzuje się małą wilgotnością powietrza oraz niskimi temperaturami. Za największe chłody w styczniu i lutym odpowiada zimny wiatr z północy. Roczna temperatura w porze wilgotnej wynosi 38 °C, a w porze suchej spada do 11 °C. Najwyższe i najniższe temperatury średnie zanotowano w 1962 roku: 43 °C i 7,4 °C.

Zdjęcia Kalkuta

 

Kalkuta

Kalkuta  - stare nazwy wciąż w powszechnym użyciu) – miasto w północno-wschodnich Indiach, w delcie Gangesu. 4 638 350 mieszkańców (2006); region metropolitalny 15,6 mln mieszkańców (2006). Stolica stanu Bengal Zachodni, wielki węzeł komunikacyjny i port morsko-rzeczny, wielki ośrodek przemysłowy, handlowy, naukowy i kulturalny w regionie. Liczne zabytki architektury pałacowej i świątynie hinduskie, a w leżącym w obrębie metropolii Howrah znajduje się najstarszy w Indiach ogród botaniczny. Czwarte co do wielkości miasto kraju.

Historia miasta

Kalkuta została założona w 24 sierpnia 1690, kiedy Brytyjska Kompania Wschodnio-indyjska weszła w posiadanie trzech wiosek, w tym Kalikaty, od której nazwy wywodziła się pierwotna nazwa. W 1698 ukończono budowę fortu Williams. W 1756, w czasie wojny siedmioletniej miał miejsce incydent w Czarnej Jamie. Wobec zignorowania żądania miejscowego władcy, który nie chciał rozbudowy fortu, wtrącono ponad 140 brytyjskich żołnierzy i cywilów do lochu o powierzchni 20 metrów kwadratowych. Następnego ranka dożyło tylko 23 więźniów.

W 1772 Kalkuta została stolicą Indii Brytyjskich. Była nią aż do 1912, kiedy miasto utraciło stołeczność na rzecz New Delhi. W tym czasie osuszono okoliczne bagna i rozbudowano miasto.

W czasie II wojny światowej miasto zostało dwukrotnie zbombardowane przez Japończyków. W 1943 z powodu przekazywania żywności wojskom alianckim doszło do niedoborów wapnia. Spowodowała to głód, w wyniku którego zmarło ponad 5 mln ludzi. W 1946 doszło do zamieszek w wyniku których śmierć poniosło 2 tys. ludzi. Po podziale Indii Brytyjskich doszło do masowej migracji: Hindusi uciekali z ówczesnego Pakistanu Wschodniego (obecnego Bangladeszu) do Indii, natomiast muzułmanie migrowali w przeciwną stronę.

W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych strajki, przerwy w dostawach energii elektrycznej i działalność maoistowskich bojowników spowodowały stagnację ekonomiczną miasta. W połowie lat dziewięćdziesiątych nastąpiła powolna poprawa sytuacji gospodarczej po wprowadzeniu przez rząd Indii reform gospodarczych. Od początku XXI wieku, dzięki sektorowi IT, gospodarka szybko się rozwija.

W 2001 zmieniono angielską nazwę Kalkuta na Kolkata. Zgodnie z ustaleniami Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych dotychczasowa angielska nazwa miasta Kalkuta pozostaje w użyciu w Polsce jako polski egzonim.

Szkolnictwo wyższe 

• Uniwersytet Kalkuty (1857)
• Uniwersytet Jadavpur (1905)
• Bengalski Uniwersytet Techniczno-Naukowy (1856) 

Miasta aglomeracji

Bhatpara