Bollywood – umowna nazwa indyjskiego przemysłu filmowego utworzona w latach 70. ze zbitki słów Hollywood i Bombaj przez dziennikarza pisma "Cineblitz". Bombaj jest największym ośrodkiem produkcyjnym indyjskiej kinematografii, jeszcze sprzed II wojny światowej.
Pole znaczeniowe
Nazwa Bollywood jest umowna, stosowana w kilku kontekstach, w odniesieniu:
- do nazwy samego ośrodka produkcyjnego w Bombaju, także retrospektywnie, w odniesieniu do czasów, kiedy nazwa jeszcze nie funkcjonowała. Na takiej zasadzie za klasyków Bollywood uważane są takie filmy jak Mughal-e-Azam, inne filmy Mehbooba Khana, czy Raja Kapoora.
Informacje ogólne
Przez lata ewolucji indyjska kinematografia wypracowała unikatowy dla siebie, specyficzny styl. Filmy bollywoodzkie są przeważnie tworzone w konwencji masala movie często utożsamianej na Zachodzie z kategorią musicalu; z licznymi sekwencjami taneczno-śpiewanymi. Akcja niekiedy opiera się na tradycyjnych melodramatycznych schematach, dramatycznych zwrotach fortuny czy szczęśliwych zbiegach okoliczności. Przez lata filmy z Bollywoodu, a także innych ośrodków indyjskiej kinematografii były krytykowane przez hinduskich intelektualistów oraz znawców z Zachodu za naiwność fabuły, kiepską grę aktorów oraz brak oryginalności scenariusza. Należy jednak pamiętać, że w Bollywood – jak w wielu przemysłach filmowych – powstają filmy z różnych gatunków, a często jedna produkcja zawiera w sobie kilka gatunków filmowych. Obok najpopularniejszych komedii romantycznych i melodramatów indyjski przemysł filmowy może pochwalić się równie licznymi thrillerami, komediami kryminalnymi czy dramatami, powstają także filmy sportowe,przygodowe, fantasty i science-fiction. W Polsce filmy Bollywood cieszą się coraz większą popularnością.
Indyjska kinematografia jest największą na świecie. Pracuje w niej około 2,5 miliona ludzi, powstaje tam do tysiąca filmów rocznie. W samym Bombaju powstaje 300-400 filmów rocznie, które mają największy udział w rynku krajowym i największy udział w eksporcie. Fakt że ogółem w Indiach powstaje przeszło 1000 filmów oznacza, że są one tworzone na przemysłową skalę, w niemal ekspresowym tempie. W związku z tym często są robione niedbale. Przeciętny budżet bollywoodzkich superprodukcji wynosi około 250 tys. dolarów, z czego ok. 40% stanowią gaże dla aktorów grających główne role. Przeciętny czas trwania planu zdjęciowego rzadko przekracza miesiąc. Wyjątkiem jest tutaj "Czasem słońce, czasem deszcz" z 2001 roku, którego budżet przekroczył milion dolarów i był kręcony przez ponad cztery miesiące. Oprócz tego, bollywoodzka kinematografia, mimo wielkich zysków z kin wciąż musi używać obcego sprzętu. Np. 60% używanej taśmy filmowej, jest wciąż sprowadzana z zagranicy.
Filmy powstają w wielu ośrodkach i w wielu językach. W Bollywood sensu stricto powstają filmy w języku hindi, zwykle w odmianie hindustani, zawierającej wiele naleciałości urdu, dzięki czemu są one zrozumiałe w całych Indiach. O ile kino tamilskie, syngaleskie, bengalskie i inne mniejsze kinematografie etniczne w Indiach są – z niewielkimi wyjątkami – adresowane zasadniczo do regionalnych społeczności, o tyle Bollywood to kinematografia nastawiona na całe Indie (oraz eksport).
Niektórzy twórcy Bollywood
Reżyserzy
współcześni
- Sanjay Leela Bhansali
- Farah Khan
- Karan Johar
- Yash Chopra
- Ashutosh Gowariker
- Satish Kaushik
- Mani Ratnam
- Aditya Chopra
historyczni
Choreografowie
Aktorki
- Kiron Kher
- Himani Shivpuri
- Aishwarya Rai
- Amrita Rao
- Sushmita Sen
- Kajol Devgan
- Jaya Bhaduri
- Priyanka Chopra
- Preity Zinta
- Rani Mukherjee
- Esha Deol
- Kareena Kapoor
- Seema Biswas
- Madhuri Dixit
- Rakhi Sawant
- Bipasha Basu
- Isha Koppikar
- Juhi Chawla
- Shilpa Shetty
- Karisma Kapoor
- Twinkle Khanna
- Soha Ali Khan
Aktorzy
- Shah Rukh Khan
- Akshay Kumar
- Aamir Khan
- Amitabh Bachchan
- Hrithik Roshan
- Abhishek Bachchan
- Salman Khan
- Manoj Bajpai
- Zayed Khan
- John Abraham
- Arjun Rampal
- Raj Kapoor
- Sunil Shetty
- Saif Ali Khan
- Uday Chopra
- Ajay Devgan
- Vivek Oberoi
- Govinda
- Muzamil Ibrahim
- Kunal Kapoor
- Irfan Khan
- Shahid Kapoor
- Ranbir Kapoor
Przykłady filmów
- Czasem słońce, czasem deszcz (2001; hindi: Kabhi Khushi Kabhie Gham)
- Devdas (2002)
- Lagaan (2001; ang. (Lagaan: Once Upon a Time in India) – nominowany do Oscara w kategorii najlepszy film zagraniczny.
- Aśoka Wielki (2001)
- Coś się dzieje Kuch Kuch Hota Hai
- Jestem przy tobie Main Hoon Na
- Saathiya
- Fanaa, część filmu była realizowana w Zakopanem
- Gdyby jutra nie było Kal Ho Naa Ho
- Żona dla zuchwałych Dilwale Dulhania Le Jayenge
- Rebeliant (film)
- Rang De Basanti (tj. "Kolor szafranu") – oficjalny kandydat w 2006 roku do Oscara w kategorii najlepszy film zagraniczny.
- Dil Se "Z całego serca"
- Kabhi Alvida Naa Kehna Nigdy nie mów żegnaj
- Salaam Namaste "Trudna droga do miłości" (2005)
- Race (2008)
- Bunty aur Babli Bunty i Babli
- Mohabbatein Miłość żyje wiecznie
- Don (2006)
- Dhoom (2004)
- Dhoom 2 (2006)
- Om Shanti Om (2007)
- Phir Bhi Dil Hai Hindustani Moje Serce Bije Po Indyjsku (2000)
- Swades Mój Kraj (2004)
- Veer-Zaara (2004)
- Darr Strach (1993)
- Chak de India Naprzód Indie (2007)
- Koyla Żar (Węgiel) (1997)
- English Babu Desi Mem Młodzieniec z Anglii i Hinduska (1996)
- Black (2005)
- Duplicate Sobowtór (1998)
- Paheli Sekret (2005)
- Blue (2009)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz